İyiliği sonsuz ikramı bol Allah'ın adıyla. Ümmet ve toplum arasında selamlaşma adeti vardır. Kimisi bilerek kimisi bilmeyerek öyle gördüğü için selamlaşırlar. Fakat bu selamlaşmanın anlamını ve niye bu sözlerle yapıldığını ben bilene rastlamadım. Bu yazımızdaki bilinçlenme konumuzda selam vermenin anlamı olsunki birbirimize selam verirken bilinçli verelim. Sıradan bir sosyalleşme olmadığını anlayalım.
Öncelikle kullandığımız kelimelerin ne anlama geldiğini öğrenelim. Selamün aleykum'ün anlamı Selam senin üzerine olsun demektir. Selam sözlük anlamı olarak, sıkıntı ve belalardan kurtulmak demektir. Aleyküm de “üzerinize olsun” anlamını taşıyor. Yani bu sözü söyleyen kişi Allah seni sıkıntılardan belalardan kurtarsın demiş olur. Karşı tarafta aynı şekilde ona cevap vererek karşılıklı birbirlerine dua etmiş olurlar.
Bu hareket toplumun huzurlu ve sevgi dolu olması için insanları inşaeden bir harekettir. İnsanlar birbirlerine karşılıklı dua ettiğinin farkına vararak bu selamı kullansalar kimsenin arasında kin ve nefret olmaz. Çünkü birbirlerine dua eden insanlar karşılıklı sevgi beslerler. Selam vermek karşı tarafa benden sana zarar gelmez bana güven sana dua ediyorum ben demektir. Fakat bu bilinç oluşmadığı zaman sıradan bir hareket olarak örfümüzde var diye ayıp olmasın diye kullanılır ve hiçbir işe de yaramaz.
Selam vermek ile ilgili Kuran'da ne geçiyor önce ona bir bakalım.
Nisa 86. Size herhangi bir şekilde sağlık ve esenlik dileğinde bulunulduğunda, siz daha güzeliyle veya aynısıyla karşılık verin.
Ayette görüldüğü gibi size güzel temenni ile sözler söyleyene siz daha güzeli veya aynı şekilde karşılık verin diyor. Hicretten sonra medinede inen bu ayet o karışık ortamda huzuru güveni oluşturmanın yolunu bize gösteriyor. Evs ve hazrec kabileleri ve yahudi gruplar aralarında savaş halinde iken hicret eden resulullaha bu ayetle o ortamda barış huzur ve güven içinde olmanın yolunu göstermektedir.
Nur 61. Evlere girdiğiniz vakit Allah’tan hayırlı, bereketli ve güzel bir ömür dileği ile birbirinize selam verin. Allah size ayetlerini işte böyle açıklar, umulur ki aklınızı kullanırsınız.
Bu ayette ise akrabaların dostların ve kendi evinize girerken selam ile girmemizi söylüyor. Akraba ve dostluk ilişkilerinin bozulmaması onlara selam sözü ile dünya ve ahiret saadeti dileyerek ilişkilerin sağlam olması için ve kendisine karşı güven duyulması içindir.
Ayetlerde görüldüğü gibi selam vermek işi bilinçli bir şekilde olması gereken bir eylemdir. Anlamını bilmeden veya gelişi güzel verilen selamın bu şekilde bir dua olmasının ve maksada ulaştırmasının imkanı yoktur. Bir de hadislerde selam nasıl anlatılıyor ona bakalım.
Nefsim (Kudret) elinde olan Allah’a yemin ederim ki sizler imân etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de îmân etmiş olmazsınız. Yaptığınız takdirde birbirinizi seveceğiniz bir şey söyleyeyim mi? Aranızda selâmı yayınız! Müslim, İmân, 93
Bu hadis de Allah resulu insanlar arasında sevginin nasıl oluşacağını bize söylüyor. Tabii ki resulullah bu sözü kendi toplumuna söyledi onlar selamın anlamını biliyorlardı o bilinç ile bunu uyguladılar. Bu rivayetlerin çoğunluğu medinede olduğu görülmekte nedenide resulullah a.s. Medine'ye hicret ettiği zaman orası çok karışık bir durumda idi. Evs ve hazrec kabileleri ve yahudi bazı gruplar birbileri ile savaş halinde idiler. Böyle bir ortama hicret eden resulullah a.s. selamın yayılmasını tanıdık tanımadık kimi görürseniz selam verilmesi istedi çünkü barış mesajı vermek için bizden size zarar gelmez biz düşman değiliz demek içindi. Ve orada büyük bir başarı elde etti o kabileleri barıştırdı ve müslüman oldular.
Bu bilince sahip olan insanlar selam verirken bilirki o kişiye dua ediyor onun için hayır diliyor ona kötü niyet beslemiyor düşmanlık yapmıyor demektir. Selamı alan kişide aynı şekilde yanıtverdiğin o düşünceler ile cevap vermiş ve aralarında sevgi bağı oluşmasına sebeb olacaktır.
Konu hakkında daha çok şey söylemek mümkündür. Fakat önemli olan bu kısmı izah edilmiştir. Allah'ın istediği gibi bir kul ve bilinçli bir şekilde selam verenlerden olmak dileği ile.